5 lat temu | 19 wyświetleń
article image
SMOG, niska emisja, zanieczyszczenie powietrza
Photo by Clement Souchet on Unsplash
To jakim powietrzem oddychamy znacząco wpływa na nasze samopoczucie, zdrowie i życie. Z drugiej strony, to my sami, mamy istotny wpływ na jakość otaczającego nas powietrza. Aby lepiej zrozumieć tę zależność przyjrzyjmy się z czym mamy do czynienia i co można zrobić.

Czyste, suche powietrze to mieszanina azotu (~78%), tlenu (~21%) oraz niewielkich ilości argonu, dwutlenku węgla, neonu, helu, metanu, kryptonu, wodoru i ksenonu. Trudno takie dziś znaleźć w naturalnych warunkach, gdziekolwiek na ziemi. W powietrzu zazwyczaj znajduje się para wodna, oraz rozmaite substancje ze źródeł naturalnych – będące pierwszą formą zanieczyszczenia powietrza np. pustynny pył, dym i pył z pożarów czy wybuchów wulkanów. Dalej robi się jeszcze gęściej – w wyniku działalności człowieka do powietrza dostają się gazy oraz pyły powodując różne rodzaje (w zależności od źródła, składu, stężenia) zanieczyszczenia powietrza.

Smog (ang. smoke + fog) - to zanieczyszczenie powietrza powstałe z mieszaniny mgły, dymu i spalin. Powstaje wskutek emisji do atmosfery szkodliwych związków chemicznych, takich jak tlenki azotu (NOX), siarki (SOX), pyły zawieszone (TSP, PM) i rakotwórcze, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAH/WWA) – jak np. benzo[a]piren. Smog jest widocznym potwierdzeniem zanieczyszczenia powietrza, którego zazwyczaj nie widać i powstaje w określonych warunkach atmosferyczne takich jak brak wiatru i duża wilgotność powietrza. 

W Polsce smog powstaje głównie w wyniku niskiej emisji (ze źródeł znajdujących się poniżej 40m) – z domowych kotłów i pieców, lokalnych kotłowni oraz ruchu drogowego. Pyły i inne zanieczyszczenia z tych źródeł są najbardziej szkodliwe ze względu na bezpośrednią bliskość i wysokie stężenia na które jesteśmy narażeni. Palenie w domowych paleniskach, w kotłach na paliwa stałe, kominkach jest szczególnie groźnym źródłem szkodliwych dla nas pyłów i rakotwórczych związków organicznych zanieczyszczających powietrze zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz naszych domów.

W okresie letnim doskwiera nam częściej smog fotochemiczny - zanieczyszczenie wysokim poziomem przygruntowego ozonu (O3) powstającego w wyniku reakcji chemicznych zanieczyszczeń z ruchu drogowego i przemysłu. Zanieczyszczenia wprowadzane do powietrza z wysokich kominów przez elektrownie węglowe i przemysł nazywane są wysoką emisją.


Możemy znacząco poprawić jakość otaczającego nas powietrza i ograniczyć niską emisję. Nie marnujmy energii – zadbajmy o właściwe ocieplenie budynku, wentylację i dobre nawyki. Ograniczymy w ten sposób zapotrzebowanie na energię i obniżymy koszty ogrzewania. Zmiana systemu ogrzewania będzie też mniej kosztowna. Rozważmy zmianę kotła na system nie powodujący lokalnych emisji – pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne, sieć ciepłowniczą. Prąd możemy też produkować samodzielnie korzystając z instalacji fotowoltaicznej i/lub turbiny wiatrowej. Jeżeli musimy korzystać z systemów spalających paliwa wybierzmy paliwa takie jak gaz, pellet, czy dobrej jakości drewno spalane w kotłach zagazowujących. Konstrukcja i jakość samego kotła ma istotne znaczenie – stosujmy tylko urządzenia z najwyższą sprawności i najniższym poziomem emisji (klasy 5, spełniające wymagania regulacji ecodesign). Stosując dobrej jakości węgiel i drewno oraz właściwy sposób spalania zmniejszymy ilość emitowanych zanieczyszczeń, ale ich nie wyeliminujemy.